Aanpassingen aan de leennorm voor 2023
Voor 2023 kunnen consumenten weer de nodige veranderingen verwachten in de leennorm, met gevolgen voor het te lenen maximum. Zowel wat betreft consumptieve kredieten als voor een hypotheek.
Wij zetten de aanpassingen van de leencapaciteit in 2023 op een ri. Zo weet u wat u kunt verwachten en wat dat betekent voor hoeveel geld u kunt lenen.
2022 gaat de geschiedenisboeken in als een jaar van onverwachte crises en geopolitieke turbulentie. Het slepende conflict in Oekraïne, onzekerheden omtrent het Russische gas en extra druk op versnelde verduurzaming, alles ontwikkelingen die ook op de financiële markten hun sporen achterlaten. Met een hoge inflatie en hogere rentes tot gevolg, zowel op spaarrekeningen als op hypotheken en leningen.
Veel huishoudens kraken onder de hoge prijzen, met soms zelfs een vervierdubbeling van de energierekening. Logischerwijs zouden we dus verwachten dat huishoudens in 2023 minder financiële ruimte overhouden om geld te kunnen lenen. Toch valt dat wel mee, dankzij ingrijpende maatregelen van het kabinet en verwachte loonstijgingen.
Opnieuw lagere leencapaciteit in 2023?
Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) adviseert de overheid elk jaar over de basisnorm voor elke gezinssamenstelling, het maandelijkse minimuminkomen om van te leven. Deze basisnorm vormt vervolgens een van de uitgangspunten voor wat u kunt lenen (meer over de leencapaciteit)
Het Nibud kijkt naar het gemiddelde uitgavenpatroon van de afgelopen 4 jaar. Daarnaast wordt een zogeheten stresstest gehouden. Met deze stresstest checkt het Nibud of alle huishoudens de energiekosten en minimale uitgavenbedragen kunnen betalen in 2023. Dit jaar heeft het Nibud een verzwaarde stresstest gehouden, extra strenge berekeningen voor de maximale leencapaciteit.
Ook is de leennorm is recent twee keer naar beneden bijgesteld, per 1 april 2021 en per 15 juli 2022. Zo konden vanaf 15 juli 2022 consumenten 7500 tot 12.500 euro minder lenen, afhankelijk van de uitgaven voor een eigen huis, auto en kinderen.
En dan is er nog de inflatie. Die is zo hoog (dat was ruim 14% in november 2022), dat de meeste huishoudens in 2023 zeker minder zouden kunnen lenen, als het inkomen niet fors gaat stijgen. Bijkomende factor zijn de stijgende hypotheekrentes, waardoor hypotheken een stuk duurder worden, bovenop de toch al torenhoge huizenprijzen.
Wat betekent dat allemaal voor hoeveel geld u kunt lenen? Gezien bovenstaande was de verwachting in ieder geval dat in 2023 opnieuw de broekriem moest worden aangetrokken bij het aanvragen van een lening.
Steunpakket van kabinet zorgt voor lucht
Toch valt dat wel mee. Er is namelijk ook goed nieuws. Het enorme koopkrachtpakket dat het kabinet afgelopen Prinsjesdag presenteerde, zorgt voor een zachter plaatje.
Consumenten kunnen in 2023 namelijk rekenen op forse ondersteuning van de koopkracht via heffingskortingen en belastingen. Daarnaast staan er flinke loonstijgingen op stapel. Het bruto minimumloon stijgt in 2023 met ruim 10% en de gemiddelde (CAO-) loonsverhoging ligt op 3,8%.
Al met al wordt de leencapaciteit in 2023 lager dan in begin 2022, maar minder dramatisch dan gevreesd. Mensen met een flinke loonstijging kunnen volgend jaar zelfs vaak méér lenen dan in 2022.
Welke wijzigingen kan ik verwachten voor een lening of hypotheek?
Wijzigingen leencapaciteit consumptieve kredieten
Wilt u een persoonlijke lening of een Flex en Zeker lening aanvragen?
Met de kennis van nu lijkt het erop dat consumenten die meegaan met de loonsverhogingen in 2023 vaak meer geld kunnen lenen dan dit jaar. Alleen huishoudens met een salaris tot 31.000 euro krijgen te maken met een lagere leencapaciteit. Een modaal inkomen ligt overigens op 38.000 euro bruto (2022).
Wijzigingen leencapaciteit hypotheken
Goed nieuws voor tweeverdieners! Vanaf 1 januari 2023 wordt het tweede inkomen voor 100% meegenomen bij de berekening van de maximale hypotheek. Beide inkomens tellen dus volledig mee en dat betekent dat tweeverdieners meer kunnen lenen dan in 2022.
Een voorbeeld: een huishouden met twee volledig meetellende inkomens kan in 2023 ongeveer 3200 euro meer lenen. Geen schokkende stijging maar het kan net het verschil maken.
Wat weten we nu al over geld lenen in 2024?
We kunnen nu zelfs al een kleine sneak preview geven over de ontwikkelingen rondom de leencapaciteit bij hypotheken in 2024:
- Studieschulden worden anders meegerekend. Het kabinet wil in 2024 de leenruimte van oud-studenten met een studieschuld vergroten. De actuele stand van de studieschuld zal bepalend worden bij het berekenen van de maximale hypotheek, niet meer de beginstand van de studieschuld. Oud-studenten die al extra hebben afgelost krijgen dus meer ruimte om geld te lenen.
- Het kabinet wil vanaf 2024 de energiezuinigheid van de woning meenemen in de berekening van de maximale hypotheek. Koopt u een woning met een laag energieverbruik of neemt u energiebesparende maatregelen (zoals verduurzaming)? Dan kunt u een hogere hypotheek aanvragen.
Tip: gebruik altijd uw gezond verstand
We hebben in bovenstaande kunnen zien dat er op diverse manieren meer ruimte komt voor consumenten om (extra) geld te lenen.
Toch willen we u nog een tip meegeven. De onzekerheid rondom de hoge inflatie en de grillige energiemarkt vraagt zowel van financiële instanties als van consumenten om verder te kijken dan alleen de formeel gestelde normen.Wat we daarmee bedoelen? Maximaal lenen is misschien wel mogelijk maar niet per se verantwoord. Gezond verstand is op dit moment vaak de belangrijkste graadmeter bij het kopen van een huis of het aanvragen van een consumptief krediet.
Een maximale hypotheek of een persoonlijke lening met uw maximale leenbedrag geeft immers maandelijks hoge vaste lasten. Dat maakt jarenlang de speelruimte in uw budget kleiner. Denk er daarom goed over na of u echt wel maximaal wilt lenen; het kan betekenen dat u soms andere, vervelende keuzes moet maken.
Wilt u verantwoord geld lenen? Kijk eerst hoeveel u kunt lenen en vraag dan een lening bij ons aan.
